Lepiej poznać „Tego obcego”…

Nie lubię tworzyć wpisów na temat lekcji, które dopiero mam zamiar przeprowadzić, ponieważ wiele pomysłów rodzi się w trakcie, przychodzą zupełnie nieoczekiwanie, na przykład w czasie zajęć. Nagle, ni stąd ni zowąd rodzi się myśl i zaczynamy improwizację.

„Tego obcego” zamierzam omówić dopiero po feriach, czyli za jakieś dwa tygodnie, mam już jednak stworzoną bazę wyjściową. Pewnie będę ją jeszcze modyfikować niejeden raz, ale wypracowane fundamenty pozostaną niezmienione.

O ikonach, które pobieram ze strony thenounproject.com, pisałam już kilka razy. Nie lubię rutyny, jednak moi uczniowie, szczególnie szóstoklasiści, polubili pracę z materiałem ikonicznym, dlatego i tym razem przygotowałam dla nich zestaw do odszyfrowania. Pewnie od tego zaczniemy – trzeba będzie wkleić obrazki do zeszytu, wyjaśnić, co przedstawiają i jaki jest ich związek z treścią utworu.

Potem, tradycyjnie, zajmiemy się elementami świata przedstawionego:

W jednej z klas wykorzystam swoją kartę:

W innej, równoległej klasie, spróbuję nieco inaczej. Podzielę uczniów na grupy. Każda będzie się zajmowała innym elementem świata przedstawionego:

a. BOHATEROWIE – profil postaci na facebooku (gotowe szablony można znaleźć – krąż

b. CZAS I MIEJSCA AKCJI

W utworze pojawia się wiele nazw miejscowości, związanych z bohaterami utworu. Poproszę uczniów o stworzenie mapy lub przewodnika turystycznego, w których umieszczą poszczególne miejscowości, dołączą do tego ilustracje oraz krótkie notatki:

Olszyny, Tczew, Warszawa, Wrocław, Łętowo, Stryków, Strzemienice

Olszyny – to tutaj…

Pokuszę się też o charakterystykę porównawczą Uli i Pestki:

Porozmawiamy na temat rodzaju osobowości dziewczynek. Uczniowie poznają pojęcia „introwertyk” oraz „ekstrawertyk”, a następnie spróbują przyporządkować te pojęcia do bohaterek i uzasadnić swój wybór, odwołując się do konkretnych przykładów z tekstu.

Przywołamy również fragment, w którym Pestka dowiaduje się, że Ula jest bliska sercu Zenka (rozmowa dziewczynek). Zapytam o to, co i dlaczego poczuła Pestka, z czego wynikało jej zaskoczenie (jak widziała siebie dziewczynka, dlaczego poczuła się dotknięta).

Uczniowie, podsumowując ten etap, będą na pewno tworzyć wypowiedź o charakterze argumentacyjnym, w którym wyrażą swoją opinię na temat tego, z którą z bohaterek chcieliby się zaprzyjaźnić.

c. PLAN WYDARZEŃ do wątku głównego

Skupimy się tu też na postaci tytułowego obcego. Stworzyłam w tym celu kartę pracy:

Plik z kartami pracy do pobrania jest tu:

Nowy Dokument 2019-12-30 11.20.29_1-skonwertowany

Losy Zenka i Uli będą bazą wyjściową do punktu kulminacyjnego naszych lekcji, w którym poruszymy problem relacji młodych ludzi z rodzicami.

Najpierw zajmiemy się analizą motywów, które popchnęły Zenka do ucieczki z domu. Punktem wyjściowym będzie list bohatera do Uli, który odczytamy na forum.

Następnym etapem będzie omówienie sytuacji rodzinnej bohatera:

W jakiej rodzinie wychowywał się Zenek Wójcik?

W jaki sposób był traktowany przez ojca?

Jakie nadzieje wiązał chłopiec z odnalezieniem wujka?

Będziemy się zastanawiać nad tym, czy Zenek dokonał słusznego wyboru, decydując się na ucieczkę z domu. Z pomocą przyjdzie na pewno drzewko decyzyjne – będziemy ustalać, czy Zenek podjął słuszną decyzję i czy mógł postąpić inaczej. Dzieci, pracując w grupach, będą przewidywać, jakie byłyby skutki (pozytywne i negatywne) każdego wyboru, jakiego mógł dokonać bohater. Schemat drzewka decyzyjnego można znaleźć w internecie.

Wszystkie możliwe rozwiązania omówimy na forum, a następnie uczniowie odpowiedzą na pytania: Co zrobiłbyś na miejscu Zenka Wójcika? Którą z omawianych na lekcji możliwości byś wybrał i dlaczego?

Dobrym pomysłem jest na pewno sąd nad bohaterem, na podstawie którego będziemy rozstrzygać, czy Zenek powinien zyskać miano bohatera, czy chuligana?

Warto też, przy okazji omówienia trudnej sytuacji Zenka, porozmawiać z dziećmi na temat tego,  komu można i należy zgłaszać informacje, jeśli dziecko w rodzinie jest krzywdzone.

Następnie będziemy rozmawiać o relacjach rodzinnych u pozostałych bohaterów:

a. Uczniowie podają, z czym kojarzy im się słowo „dom”. Ważne jest, aby zwrócili uwagę na to, że to nie tylko budynek mieszkalny, ale i atmosfera rodzinna. Następnie zapisują skojarzenia z wyrazem „rodzina”.

b. dzielę uczniów na grupy, każda grupa otrzymuje kilka kartek samoprzylepnych. Zadaniem każdej grupy polega na wypisaniu na jasnych kartkach  nazw uczuć, wartości i wszystkiego, co spaja rodzinę, cementuje więzi, natomiast na kartkach w ciemnym kolorze tego, co może się przyczynić do rozbicia rodziny (np. jasne kartki -prawda, wspólnie spędzany czas, wsparcie, troska, szczerość, czułość; ciemne kartki – kłótnie, egoizm, kłamstwo, brak rozmowy, obojętność, nieszczerość, nieokazywanie uczuć)

Każda grupa przykleja swoje kartki w wyznaczonym przeze mnie miejscu, odczytujemy zapisane wyrazy.

c. Uczniowie nadal pracują w grupach. Każda zajmuje się jednym bohaterem – na podstawie wskazanych fragmentów uczniowie przygotowują krótką prezentację:

GRUPA I

W jakiej rodzinie wychowywała się Pestka? Wykorzystując fragmenty z lektury, przygotujcie się do wypowiedzi na temat stosunków Pani Ubyszowej z córką.

GRUPA II

Jak układały się relacje między Ulą Zalewską a jej ojcem? Posługując się cytatami z książki, przygotujcie się do wypowiedzi na temat stosunków dziewczynki z ojcem.

GRUPA III

W jakiej rodzinie wychowywał Julek? Wykorzystując fragmenty z lektury, przygotujcie się do wypowiedzi na temat stosunków chłopców z rodzicami.

GRUPA IV

W jakiej rodzinie wychowywał się Marian? Wykorzystując fragmenty z lektury, przygotujcie się do wypowiedzi na temat stosunków chłopca z rodzicami.

Zastanowimy się nad tym, dlaczego Zenek i Ula znaleźli nić porozumienia? Jakie podobieństwo między bohaterami można dostrzec?

d. Skupimy się też nad przyczynami niewłaściwych relacji między Ulą a jej ojcem. Z polmocą przyjdzie metaplan:

Problem: Dlaczego Ula nie może porozumieć się z ojcem?

Zastanowimy się nad tym:

Jak jest?

(nienawiść Uli do ojca, obwinianie ojca o to, że opuścił ją i matkę, żal o to, że założył nową rodzinę, brak kontaktu z ojcem – wychowywanie przez ciotki)

Jak być powinno?

(między ojcem a córką powinny być relacje oparte na zaufaniu, zrozumieniu, Ula powinna częściej odwiedzać ojca, poznać jego żonę i spróbować nawiązać z nimi dobry kontakt)

Dlaczego nie jest tak, jak być powinno?

(oddzielne mieszkanie, negatywne nastawianie Uli przez ciotki, brak rozmowy, dystans Uli)

Warto zwrócić uwagę na fragment, w którym Ula szczerze rozmawia z ojcem:

Będzie to doskonała baza do późniejszych wniosków.

Warto też wspomnieć o tym, że relacje Pestki z mamą też nie zawsze układały się należycie. Gdy Zenek zjawia się na wyspie, dziewczyna jest skryta, unika rozmów z panią Ubyszową. Polecam do analizy fragment, w którym Pestka wyznaje matce prawdę:

Cchiałabym, aby puentą nszych rozważań był wniosek, że wpływ na właściwe relacje w rodzinie mają wszyscy jej członkowie (Co czuła mama Pestki? Jak sądzisz – dlaczego?).

Tak się złożyło, że tuż przed feriami razem z uczniami klas VII-VIII obejrzeliśmy spektakl „Kochając Różę”, przygotowany przez aktorów wrocławskiego teatru ARTENES.

Kochając Różę

Inspiracją do stworzenia przestawienia był wyjątkowy utwór – „Mały Książę” Antoine’a de Saint Exupery’ego, ale realizatorzy, wykorzystując tekst oryginału, umieścili akcję wydarzeń w realiach bliskich współczesnej młodzieży, ukazując problemy nastolatków i ich trudne relacje z rodzicami. Część szóstoklasistów również miała okazję zobaczyć widowisko, zamierzam więc nawiązać do niego, prosząc uczniów o znalezienie podobieństw między bohaterami przedstawienia a losami Uli, Pestki i Zenka. 

e. Wracamy do początku lekcji – jeszcze raz przyglądamy się kartkom przyklejonym do tablicy. Zastanawiamy się, czy można jeszcze dopisać elementy spajające rodzinę, które jeszcze nie pojawiły się w naszym zestawieniu.

f. Podsumowaniem tej rozmowy będzie stworzenie instrukcji bądź poradnika dla dzieci i rodziców na temat tego, co zrobić, aby relacje w rodzinie układały się właściwie .

Może nawet przygotujemy plakaty, którymi ozdobimy korytarze naszej szkoły.

Na koniec zamierzam przypomnieć pojęcie „powieść”, utrwalić poznane wcześniej rodzaje powieści, a także wprowadzić cechy powieści obyczajowej – będziemy dowodzić, że „Ten obcy” Ireny Jurgielewiczowej należy właśnie do tego gatunku.

Zawsze , w ramach podsumowania pracy z lektura, dzieci redagują dłuższą wypowiedź pisemną. Tym razem dziewczynki w imieniu Uli będą pisać list do Zenka, w którym opowiedzą o swoich relacjach z ojcem i o tym, co zmieniło się w jej życiu po wyjeździe Zenka do Tczewa. Chłopcy z kolei w imieniu Zenka napiszą list do Uli, a może do ojca? Tego jeszcze nie wiem – wszystko okaże się „w praniu”.

Z taką bazą pomysłów i materiałów po feriach ruszam do boju!

About the author

Monika.Iwanowska

View all posts

2 komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *