GDY MUZYKA W DUSZY GRA… „JANKO MUZYKANT”

Źródło zdjęcia:   https://pl.pinterest.com/

Wybór „Janka Muzykanta” jako lektury uzupełniającej w klasie V był dziełem przypadku. Jedna z uczennic, której bardzo spodobała się „Katarynka” Prusa, sięgnęła po inne utwory tego autora. Poleciłam jej również Sienkiewicza. „Jankiem…” była zachwycona. Wystarczyła krótka recenzja na forum klasy i szybka decyzja – omawiamy.

Na nowelę Sienkiewicza przeznaczyliśmy 3 lekcje:

TEMAT: Świat przedstawiony w noweli Henryka Sienkiewicza „Janko Muzykant”.

  1. Krótkie wprowadzenie:

– biogram H. Sienkiewicza – laureata Nagrody Nobla

– omówienie w przystępny sposób sytuacji na ziemiach polskich w XIX wieku (zabory, sytuacja najuboższych, pozytywistyczne  hasła pracy u podstaw czy pracy organicznej) – oczywiście nie posiłkuję się terminami „pozytywizm” „praca u podstaw”, ale w przystępny sposób staram się przyswoić uczniom wiedzę na ten temat

  1. Wspólne omówienie elementów świata przedstawionego:

– określenie czasu i miejsca akcji: pytam uczniów, kiedy mogą toczyć się wydarzenia opowiedziane w utworze i proszę o podanie konkretnych elementów świata przedstawionego, które na to wskazują (dzieci zwróciły uwagę na zawód wykonywany przez Stacha – stójka oraz na wymienioną w tekście  funkcję karbowego, na charakterystyczne terminy, np. kumy, karczma oraz na dworek, w którym mieszkali państwo przebywający za granicą) ;

– omówienie bohaterów – zwróciliśmy uwagę, że na temat pozostałych bohaterów, oprócz Janka, wiadomo niewiele; zapytałam dzieci, w jakim celu autor zastosował taki zabieg ,

– omówienie wydarzeń – porządkowanie planu oraz zamiana zdań na równoważniki:

Janko zostaje postawiony przed sądem.

Muzykant umiera.

Chłopiec zostaje surowo ukarany.

Bohater chce dotknąć instrumentu.

Właściciele dworku wracają z Włoch.

Chłopiec zachwyca się skrzypcami lokaja z dworu.

Janek przychodzi na świat.

Chłopiec żyje ubogo i fascynuje się  światem dźwięków.

TEMAT: Gdy muzyka w duszy gra – o tytułowym bohaterze noweli.

  1. Wypełnianie karty pracy.

2. Rozmowa na temat niezwykłej fascynacji bohatera światem dźwięków:

-Wyszukiwanie informacji w tekście: uczniowie we wskazanym nauczyciela fragmencie szukają informacji, jakie dźwięki słyszał Janek:

miejsce dźwięki , które słyszał Janek
podczas pracy w polu
w sadzie
podczas rozrzucania gnoju
w kościele
nocą
przed karczmą

3. Drama:

Podział uczniów na grupy. Każda ma przygotować krótką charakterystykę Janka z punktu widzenia :

– matki chłopca

– wójta

– stójki Stacha

– samego Janka

Po upływie określonego czasu lider prezentuje efekty pracy grupy. Po skończonych prezentacjach prowadzimy rozmowę podsumowującą:

-Skąd rozbieżność między tym, co poszczególni bohaterowie powiedzieli na temat Janka?

 – Jakie oczekiwania miała wobec chłopca jego matka i dlaczego nazywała go „odmieńcem”?

– Czy Janek rzeczywiście był leniwy ? Z czego wynikało to, że nie zawsze dopełniał swoich obowiązków?

4. Marzenie Janka:

– Co było największym marzeniem chłopca?

– Słuchamy dźwięku skrzypiec:

Źródło filmu:  tatsyana tsvikeviç, publikowany 9 kwi 2013 na    youtube.com

Źródło filmu: Agencja Artystyczna Pio-Art & DJ Piotrek, opublikowany 15 maj 2016 na youtube.com

-Pytam – Co zachwyciło Janka w grze na skrzypcach?

5. Wnioski ogólne – jakim chłopcem był Janek?

TEMAT: Po co Henryk Sienkiewicz napisał nowelę „Janko Muzykant”?

  1. Krótki wykład:

Zaczynam od krótkiego wykładu na temat sytuacji polskiej wsi w XIX wieku (bieda, głód, brak wiedzy na temat higieny, analfabetyzm, służba u bogatych gospodarzy).

  1. Czy Janko musiał umrzeć?

– zwrócenie uwagi na to, czy kara wymierzona chłopcu byłą adekwatna do popełnionych czynów

– głośne odczytanie ostatniego akapitu na temat powrotu państwa z Włoch i dyskusja, której celem jest zwrócenie uwagi uczniów na to, że losem utalentowanego chłopca mogliby zająć się państwo z dworu. Jednakże ludzie, którzy zachwycają się utalentowanymi ludźmi spotkanymi we Włoszech, nie dostrzegają talentu wiejskiego chłopca.

– odpowiedź na pytanie zawarte w temacie lekcji

  1. Utrwalenie pojęcia „nowela”.

– przypomnienie pojęć „akcja” oraz  „wątek”

– mówienie budowy akcji : wskazanie wydarzeń , które stanowią zawiązanie akcji, punkt kulminacyjny, rozwiązanie akcji

– przypomnienie pojęcia „nowela” i podanie dowodów na to, że „Janko Muzykant” jest nowelą

  1. Zad dom.

Napisz inne, optymistyczne zakończenie utworu, w którym wyjaśnisz, w jaki sposób można było pomóc Jankowi.

About the author

Monika.Iwanowska

View all posts

3 komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *